Oud worden in Nederland
Leeftijd is maar een getal. Maar wel een getal waar menig oordeel over geveld wordt. Voor een twintiger ‘ligt de wereld aan de voeten’. Ben je een jaar of 32? Dan ben je ‘in de bloei van je leven’. Maar hoe zit dat als mensen een senior leeftijd bereiken? Hoe kijken we in Nederland tegen ouder worden aan? En hoe is dat op andere plekken in de wereld?
Laten we eerst inzoomen op ‘ouderdom’ in de Westerse maatschappij. Het woord ‘oudere’ heeft niet bepaald een positieve associatie. Bureauvijftig deed onderzoek naar hoe 50+’ers het liefst aangesproken willen worden. Uit dit onderzoek bleek dat de meest vitale groep vond aanspreken met leeftijd of met ‘ouderen/senioren’ negatief. De mensen die wat meer introvert en traditioneel waren, gaf aan de aanspreekvorm ‘senior’ of ‘oudere’ geen probleem te vinden. Een andere groep stond neutraal tegenover de benaming en weer een andere groep vond het situatie-afhankelijk. Ook bleek dat het merendeel van de ondervraagde mensen acties speciaal voor ouderen niet fijn vindt.
Van ageisme naar respect
Dit is in lijn met het huidige imago dat kleeft aan ouderdom. Het fenomeen 'ageisme', ofwel leeftijdsdiscriminatie, heeft zich de afgelopen jaren geworteld in het maatschappelijke systeem. Jong zijn staat voor jeugd, zelfredzaamheid en individualisme. Soms worden ouderen vanuit een economisch oogpunt gezien als dure zorgvragers. Uit onderzoek blijkt dat vooral jongere mensen deze levensfase associëren met fysiek kwetsbaar. Toch is er gelukkig steeds meer aandacht voor een positief imago van ouderen. Daar staan wijsheid, kennis en kunde vooral op de voorgrond.
Stukje bij beetje ontstaat het realistische beeld dat ouderen niet over één kam te scheren zijn. Er bestaat niet één groep ouderen. Grote individuele verschillen bestaan. Het overgrote merendeel van de 60+’ers is immers nog hartstikke vitaal.
Ouder worden: wereldwijde verschillen
Hoe kijken mensen in andere culturen aan tegen ouder worden? We lichten een aantal opvallende culturele visies op ouder worden uit.
Japan
Zeggen we Japan, dan zeggen we ‘ikigai’. Dat betekent zoiets als ‘reden om te zijn’ betekent. Zou dat het geheim zijn van lang en gelukkig leven? Want in Japan ligt de levensverwachting het hoogst. En ze hebben ook nog eens de gezondste levensstijl. Op het eiland Okinawa wonen de meeste 100-jarigen. En dan ook in goede gezondheid en in volle tevredenheid. De zorg voor ouderen is een van de belangrijkste waarden voor Japanners. De jongere generatie zorgt voor de ouderen. Vaak nemen de kinderen hun ouders in huis om voor ze te zorgen.
China
In China staan ouderen ook hoog op de sociale ladder. Daar is een Ouderenrechtenwet die bescherming biedt aan senioren. Volgens die wet moeten kinderen hun ouders vaak bezoeken, ook al wonen ze niet dichtbij. Als iemand naar een bejaardentehuis verhuist, worden de kinderen daar minachtend op aangekeken. Want de kinderen zorgen voor de ouders, is de norm in China.
Vietnam
Dit Aziatische land is ook noemenswaardig in de manier waarop zij ouderdom beschouwen. Oud staat daar gelijk aan kennis en wijsheid. Er heerst een groot respectgehalte tegenover senioren. Zij wonen vaak in bij familie en zorgen voorde kleinkinderen. Hoe ouder je bent, hoe meer voordelen je hebt. Ze staan boven andere leeftijdsgroepen.
Afrika
In Afrika hechten mensen minder waarde aan jeugdigheid. Sterker nog, ouder worden wordt gezien als iets uitermate positiefs. Ouderen hebben aanzien in veel Afrikaanse landen. In Ghana bijvoorbeeld zijn grijze haren en rimpels meer dan welkom. Oud zijn wordt geassocieerd met levenservaring, wijsheid en gezag. Voor wijze raad kloppen mensen bijvoorbeeld eerst bij de ‘dorpsoudste’ aan.
Noord-Amerika en Europa
In de Westerse landen is het minder vanzelfsprekend dat generaties voor elkaar zorgen. Dit is wel de koers die de ouderenzorg vaart, maar mensen vinden het in de Westerse cultuur vaak moeilijk om hulp te vragen van naasten. Hier komt de individualistische aard naar voren.
Culturele verschillen in hoe naar ‘ouderen’ wordt gekeken zijn helder. In Nederland is gelukkig een beweging gaande in de richting van een beter imago van ouderen. Uit onderzoek blijkt dat ouderen vaker trots zijn op hun leeftijd. En dat is natuurlijk het belangrijkste. Trots op uw leeftijd, dat is wat telt!
Lees ook: Gezond oud worden: dit is het geheim
Reacties
Een reactie posten